Een ander woord voor ‘narratief’ is ‘verhalend’. Het vertellen van verhalen is mensen eigen, want wij maken verhalen om onze ervaringen te verklaren, om er betekenis aan te geven. De narratieve coaching gaat ervan uit dat de mens wordt bepaald door zijn/haar verhaal over zichzelf, over een verzameling van ideeën, gedachten en gevoelens, over relaties en over het probleem dat hij of zij ervaart: zijn/haar verhaal over de persoonlijke belevingswereld.
Onze levensverhalen zijn niet eenduidig, maar op verschillende manieren te interpreteren. We zijn ons niet altijd bewust dat we nadruk leggen op één belangrijk aspect van een ervaring en een aantal andere aspecten onbewust over het hoofd zien. Evenmin staan we vaak stil bij de invloed van factoren als de cultuur, de etniciteit en de (seksuele) identiteit, die een rol spelen bij de visie die we op ons leven ontwikkelen.
Van belang voor de opbouw van een verhaal zijn bovendien de woorden die we kiezen om ons verhaal te doen, de ervaringen die we laten meetellen – en vooral óók de ervaringen die níet zijn meegeteld, de vorm waarin we het gieten en de rol die we onszelf en anderen er in geven. Al deze aspecten krijgen in de narratieve therapie veel aandacht, omdat deze van invloed zijn op ons beperkt levensverhaal, ons hoofdverhaal.
Hoofdverhaal = probleemverhaal?
Het hoofdverhaal kan problemen/klachten veroorzaken en ons beperken in ons dagelijks functioneren en zo een probleemverhaal worden. Ervaringsaspecten die we onbewust over het hoofd hebben gezien/zien en die niet overeenstemmen met het problematisch hoofdverhaal duwen we onbewust naar de achtergrond. In de narratieve therapie zoek je naar die gebeurtenissen en ervaringen waar je niet meer aan denkt. De narratief therapeut helpt jou over je probleemverhaal na te denken en om de verwaarloosde en mogelijk belangrijke ervaringen die niet passen in het probleemverhaal weer een plaats te geven in jouw denken en spreken. Bovendien helpt hij je bepaalde intenties, dromen en ethische standpunten op een emotioneel betekenisvolle en verrijkende manier in te voegen in jouw geschiedenis.
Hierdoor kan je je verlost voelen van het overheersend probleemverhaal, je vrijer voelen om initiatieven te nemen en de invloed van het negatieve hoofdverhaal over jezelf of jouw leven verminderen.
Problemen en klachten worden in de narratieve therapie dus niet in de persoon of in het karakter van de deelnemer gezocht maar in de verhalen waarmee de deelnemer zijn beperkte werkelijkheid heeft opgebouwd. Door het levensverhaal completer te maken worden problemen en klachten als het ware uit het verhaal geschreven.